DÄ°YARBAKIR – Duvarları farklı haç motifleriyle bezenmiÅŸ 1600 yıllık kaya kilise turizme kazandırılacak

Diyarbakır'ın EÄŸil ilçesinde, duvarları farklı haç motifleriyle bezenmiÅŸ Mor Yuhanna Manastırı'na ait 1600 yıllık kaya kilise turizme kazandırılacak.Kur'an-ı Kerim'de isimleri geçen Zülkifl ve Elyesa peygamberlerin defnedilmiÅŸ olduÄŸu, Asurlular zamanında yapıldığı tahmin edilen Asur Kalesi ve manevi iklimin yanı sıra Kralkızı Baraj Gölü, sur sarnıçları ve tarihi yapısıyla da ilgi gören EÄŸil, yürütülen çalışmalarla kültür ve inanç turizminde ilgi odağı olmayı sürdürüyor.EÄŸil Kaymakamlığı ve belediyesince bir yandan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulundan alınan izinle Asur Kalesi'ndeki kapalı tünellerin açılması için çalışma baÅŸlatılırken diÄŸer yandan kale çevresinde kazı yapılması için hazırlıklar sürüyor.Kale çevresinde yer alan, günümüze bir cildi ulaÅŸan 'Kilise Tarihi' adlı kitabın yazarı Efesli Yuhanna olarak bilinen ancak EÄŸilli olan Yuhanna'nın bir süre eÄŸitim verdiÄŸi manastırın bulunduÄŸu alanda ve manastıra ait kaya kilisesinde temizlik ve kazı çalışması baÅŸlatılacak.Duvarlarında çok sayıda birbirinden farklı haç motifinin bulunduÄŸu, 1600 yıllık olduÄŸu belirtilen kilisenin yürütülecek çalışmalarla turizme kazandırılması hedefleniyor.'Kazılar ilkbaharda baÅŸlayacak'EÄŸil Kaymakamı ve Belediye BaÅŸkan Vekili Ä°dris Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilçenin özellikle peygamber kabirleriyle inanç turizmi açısından önemli bir noktaya ulaÅŸtığını söyledi.'EÄŸil sadece Ä°slam tarihi için deÄŸil, hem Yahudi hem de Hristiyanlık tarihi açısından da büyük bir önem arz etmekte.' diyen Arslan, ilçeyi turizmde hak ettiÄŸi noktaya taşımak için çalıştıklarını belirtti.Arslan, 'Ä°nÅŸallah kazılarımız ilkbaharda ilk olarak kilisede baÅŸlayacak. Birçok farklı haç motifiyle bezenmiÅŸ olan bu kiliseyi insanlarımızın ziyaretine açmış olacağız. En kısa zamanda burayı bütün dünyanın hizmetine hazırlamış olacağız.' dedi.Yerli ve yabancı ziyaretçileri EÄŸil'e davet eden Arslan, 'Misafirlerimizi ağırlayalım ve bu güzel coÄŸrafyayı hep beraber tanıyalım. El ele verip bu güzel coÄŸrafyaya deÄŸer katalım.' ifadelerini kullandı.'Kilise adeta bir 'haç müzesi' konumunda'Dicle Üniversitesi (DÜ) EÄŸitim Fakültesi ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Ä°rfan Yıldız da Mor Yuhanna'nın EÄŸilli olduÄŸunu, Efes'te yaÅŸadığı için 'Efesli Yuhanna' olarak kayıtlara geçtiÄŸini dile getirdi. Yuhanna'nın bu ilçede bir süre yaÅŸadığını vurgulayan Yıldız, bu manastırda ders verdiÄŸini de aktardı.Manastırın uzun süre ilçede eÄŸitim veren bir kurum olarak faaliyetine devam ettiÄŸini belirten Yıldız, daha sonra buranın yıkıldığını anlattı. Yıldız, manastırın bir parçası olan ve kaya kilise olarak adlandırılan kilisenin günümüze kadar ayakta kaldığını kaydetti.Kaya kilisenin bir kilisede görülmesi gereken bütün özellikleri taşıdığına iÅŸaret eden Yıldız, hem Mor Yuhanna Manastırı'nın bir parçası olması hem de Mor Yuhanna'nın anısını yaÅŸatıyor olmasından dolayı önem taşıdığını bildirdi.'Kilisede Hristiyanlık ikonografisinde önemli bir yer tutan haç motifinin her türlü çeÅŸidini bulabiliyoruz. Çok deÄŸiÅŸik formlarda haç motifleri iÅŸlenmiÅŸ. Kilise adeta bir 'haç müzesi' konumunda. Duvarları haçlardan örülmüÅŸtür. Çok yer gezdim, hayatımda ilk kez bu kadar haç motifinin iÅŸlendiÄŸi bir kilise gördüm. Bu alan üzerinde çalışan bilim insanlarını buraya davet ediyorum.' ifadelerini kullanan Yıldız, kaya kiliselerin özellikle erken Hristiyanlık döneminde kullanıldığını söyledi.Mor Yuhanna Manastırı'nın milattan sonra 4. yüzyılın baÅŸlarında inÅŸa edildiÄŸini düÅŸündüklerini belirten Yıldız, 'Kaya kilisenin daha önceki dönemlerde baÅŸka inançlar tarafından veya kaya mezar olarak kullanıldığını, manastırın inÅŸasıyla da kiliseye dönüÅŸtürüldüÄŸünü aktardı.Yıldız, 'Bir inanç merkezi olan peygamberler, sahabeler, krallar kenti olan EÄŸil'in aynı zamanda Hristiyan inancı için de önemli bir yerleÅŸim yeri olduÄŸunu yine bu kilisedeki kalıntılardan anlıyoruz.' ifadelerini kullandı.

Bir önceki yazımız olan Son dakika: 'Osman usta, geleneksel Türk yayı ve okunu gelecek kuşaklara aktarıyor' başlıklı haberimizin 7. paragrafında yer alan 'mürekkep balığı' ifadesini... başlıklı makalemizde Karaman, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi ve Kültür Sanat hakkında bilgiler verilmektedir.